Adaçayı yağı, yeşil, gri yapraklara sahip ve güçlü kokusu olan adaçayı bitkisinden elde edilen bitkisel bir yağdır. Adaçayı bitkisinin sağlık için en şifalı türü Avrupa'da ve Kuzey Amerika'nın değişik bölgelerinde yetişmektedir. Çoğu kişi için adaçayı kış aylarının vazgeçilmez bitkisidir. Kışın sıcak bir içecek olarak tüketilir. Adaçayından elde edilen yağ, sağlığa ciddi anlamda katkı sağlamaktadır. Sağlık için ön planda olan yağın farklı türleri bulunmaktadır.
Adaçayı yağı çeşitleri
Adaçayı bitkisinin birçok farklı türü vardır. Yağı denildiğinde ise bir tek yağdan bahsetmek mümkün olmaz. Çünkü ambalaj üzerinde birçok farklı isme rastlamak mümkündür. Adaçayı yağı ambalajı üzerindeki isimler göz önünde bulundurulduğunda yağın bitkinin hangi türünden elde edildiği görülebilir. Adaçayı yağı, adaçayı bitkisinin yapraklarından buhar yöntemiyle elde edilir.
Salvia officinalis: Avrupa2nın farklı ülkelerinde yetişen ve tıbbi anlamda oldukça faydalı olan bir bitkidir. Bitkiden elde edilen adaçayı yağı, antioksidan bakımından zengindir. Mantar hastalıkları için faydalıdır. Ayrıca zihni açıcı, iltihap giderici ve ağrı kesici özelliği bulunmaktadır. Adaçayının bu türü Türkiye'de doğal olarak yetişmez.
Salvia triloba: Ülkemizde yaygın şekilde yetişen adaçayı türüdür. Yine yaprakları kullanılarak adaçayı yağı elde edilir. Bu türden elde edilen adaçayı yağının bir diğer adı acı elma yağıdır. Çayır adaçayı yağı, Anadolu adaçayı yağı gibi farklı isimleri de vardır.
Salvia sclarea: Adaçayı yağı olarak popüler olan bir diğer yağdır. Cilt bakımında yaygın şekilde kullanılır. Solunum yoluyla kullanıldığında yatıştırıcı ve sakinleştirici etki yaratır.
İspanyol adaçayı: Adaçayının bir diğer türü olan İspanyol adaçayı, özellikle hafıza problemlerine karşı faydalıdır.
Adaçayı yağı faydaları
Adaçayı güçlü bir aromaya sahiptir. Bu özelliğiyle zihinsel yorgunluk ve stres için yaygın şekilde kullanılır. Vücutta enerji artışına yardımcı olur. Adaçayı yağı, misket limon yağı ve portakal yağıyla karıştırılarak mükemmel ev kokuları hazırlanabilir.
Cilt bakımı: Adaçayı yağı cilt bakımı için ön planda olan bir yağdır. Ancak hassas cilt yapısına sahip olan kişiler adaçayı yağını cilde direkt uygulamamalıdır. Badem yağı ya da Hindistan cevizi yağıyla seyreltilerek cilt bakımı için kullanılabilir. Haricen kullanıldığında iltihap giderici, mantar iyileştirici, antiseptik ve bakteri arındırıcı etkisinden yararlanılabilir. Kuru ciltlerde yağ dengesini ayarlayarak cildi nemlendirir. Cilt tipi nedeniyle yaşanan matlık, akne ve sivilceye karşı iyi gelir.
Ağız ve diş sağlığı: Adaçayı yağı diş ve dişeti problemlerine karşı kullanılabilir. Ancak yine direkt olarak kullanılmamalıdır. Ekinezya yağı, papatya yağı, karanfil yağı gibi yağlarla seyreltilerek gargara şeklinde kullanılmalıdır. Gün içinde üç defa kullanıldığında diş ve dişeti sorunlarına karşı iyi gelir. Uygulama ağızda oluşan bakterilerinde yok olmasını, kötü kokunun giderilmesini sağlar. Ağız içi yaraları için faydalıdır.
Sindirim problemleri: Şişkinlik, hazımsızlık, mide ağrısı gibi problemler için adaçayı yağı karna masaj şeklinde kullanılabilir. Cildi tahriş edici özelliği olduğu için bir miktar su ile açılarak kullanılmasında fayda vardır. Ayrıca 1 su bardağı suyun içine 3 damla adaçayı yağı eklenerek tüketilebilir. Bu şekilde kullanılacaksa adaçayı yağı ambalajı üzerinde mutlaka ağız yoluyla kullanılabilir yazmalıdır.
Rahatlatıcı etkisi: Stres, endişe, kaygı, depresyon, uyku problemleri gibi sorunlara karşı adaçayı yağının rahatlatıcı etkisinden yararlanılabilir. Buhar yöntemiyle solunması bu tür rahatsızlıklara karşı iyi gelir. Ayrıca banyo suyuna ilave edilebilir.
Alzheimer hastalığı: Adaçayı yağı Alzheimer hastalığında, hastalarda idrak etme düşünme gibi kabiliyetleri üzerinde olumlu etki bırakmaktadır. Bu faydası yapılan bir araştırma sonucu kanıtlanmıştır.
Menopoz şikayetleri: Menopoz döneminde kadınlara zor anlar yaşatan, gece terlemesi, kalp çarpıntısı, ateş, baş ağrısı gibi şikayetler için adaçayı yağı kullanılabilir. Yağı koklamak ya da su ve farklı yağlarla incelterek ayaklara masaj yapmak menopoz belirtilerini azaltmak için yararlı olur. Beraberinde adet döneminde yaşanan ağrılar ve kramplar içinde aynı şekilde kullanılabilir. Yağ inceltilerek karın bölgesine masaj yapılabilir.
Adaçayı yağı kimler için önerilmez?
Adaçayı yağı, epilepsi, şeker hastalığı olanlarda, gebelik dönemi, emzirme döneminde olanlar için tavsiye edilmez. Yağ kullanılırken üzerinde yazan kullanma talimatına uygun şekilde kullanılmalıdır. Keskin bir yağ olduğu için aksi halde faydadan çok zararı olabilir.
